رييس‌جمهوري نماينده ويژه‌اي را براي بررسي موضوع احداث كنارگذر تالاب بين‌المللي انزلي تعيين کرد.
به گزارش ايسنا، كميسيون اصلي زيربنايي دولت، 26 خرداد ماه سال جاري در حالي با احداث كنارگذر انزلي در مسير وزارت راه موافقت كرد كه جمعي از تشكلهاي زيست‌محيطي و كارشناسان محيط زيست پيشتر بارها با احداث اين مسير در كريدور وزارت راه مخالفت كرده بودند.
در پي اين مصوبه رييس سازمان حفاظت محيط زيست ضمن اعتراض به آن، موضوع را به دكتر احمدي‌نژاد اطلاع داد و خواستار نجات اين تالاب بين‌المللي ارزشمند شد.
دكتر دلاور نجفي، معاون محيط طبيعي و تنوع زيستي سازمان حفاظت محيط زيست گفت: در پي اين درخواست، رييس جمهوري، دکتر واعظ زاده، معاون علمي و فناوري خود را مسؤول پيگيري موضوع كرد.
وي اظهاراميدواري كرد كه معاون علمي و فناوري رييس‌جمهوري با توجه به اين كه يک چهره علمي و آکادميک است، قطعا زبان مدافعان محيط زيست را بخوبي مي‌فهمد.
به گزارش ايسنا، اعضاي كميته تخصصي زيربنايي دولت، پس از بازديد 10 دي ماه سال گذشته از محل احداث كنارگذر انزلي و مسيرهاي پيشنهادي وزارت راه و سازمان حفاظت محيط زيست اعلام كردند كه دو گزينه جديد در اين زمينه مطرح است كه شامل گزينه پيشنهادي وزارت راه و ديگري گزينه پيشنهادي سازمان حفاظت محيط زيست است.
اين كميته در حالي كه قرار بود در جلسه «يكشنبه» وعده داده شده از مدتها پيش در خصوص اين موضوع تصميم‌گيري كند، بحث در مورد كنارگذر انزلي را تا كنون به تأخير انداخت و روز گذشته تشكيل جلسه داد.
سرانجام بر اساس تصميم كميسيون اصلي زيربنايي دولت با حضور 3 تن از وزرا و رييس سازمان حفاظت محيط زيست تشكيل شد، كميسيون مربوطه با احداث كنارگذر انزلي در مسير پيشنهادي وزارت راه (مسير كنوني مصوب شوراي عالي شهرسازي) با رعايت الزامات زيست‌محيطي موافقت كرد.
يك روز پس از انتشار اين خبر رييس سازمان حفاظت محيط زيست با حضور در جمع خبرنگاران با تاكيد بر اين كه هنوز تكليف كنارگذر انزلي نهايي نشده است، گفت: رييس‌جمهوري، نظر سازمان حفاظت محيط زيست را در حفاظت از تالاب بين‌المللي انزلي لحاظ كرده و به كميسيون زيربنايي دولت دستور داده تا با نگاه حفاظتي، مجددا موضوع احداث كنارگذر تالاب انزلي بررسي شود.
در صورت اجراي مسير پيشنهادي وزارت راه حدود 300 هكتار از تالاب بين‌المللي انزلي جدا و نابود مي‌شود
به گزارش ايسنا، به گفته كارشناسان محيط زيست در صورت اجراي مسير پيشنهادي وزارت راه حدود 300 هكتار از تالاب بين‌المللي انزلي جدا و دچار تخريب و نابودي مي‌شود كه با توجه به ارزش 8 تا 22 هزار دلاري هر هكتار تالاب بر اساس نرخ‌هاي بين‌المللي، احداث مسير پيشنهادي وزارت راه خسارتي معادل 470 ميليارد ريال به تالاب وارد مي‌كند.
احداث ميانگذر انزلي علاوه بر اثرات آلودگي صوتي و هوا، خود پالايي تالاب را از بين مي‌برد
تالاب بين‌االمللي انزلي علاوه بر كاركردهاي اكولوژيكي، از جاري شدن سيلاب در منطقه انزلي و از آب گرفتگي شهر انزلي در پي افزايش و بالا آمدن آب درياي خزر به عنوان يك كانال اطمينان جلوگيري مي‌كند. از سوي ديگر اجراي مسير پيشنهادي وزارت راه تالاب را به دو قسمت كرده و موجب مي‌شود كاركردهاي آن نابود شود.
تالاب بين‌المللي انزلي از 11 رودخانه بالادست آبگيري مي‌شود و به 4 روگا آبهاي آن تخليه مي‌شوند كه در صورت اجراي اين پروژه تعدادي از دهانه‌هاي روگاها مسدود شده و اين امر موجب مي‌شود كه اكولوژيك اين تالار بين‌المللي مختل شود.
به گفته كارشناسان، تالاب بين‌المللي انزلي هم اكنون گرفتار جلبك آزولا شده و اين جلبك درحال خفه كردن تالاب و موجودات آن است. مطالعات انجام شده نشان مي‌دهد كه سيلابهاي فصلي تنها تنفسگاه اين تالاب است كه موجب مي‌شود آزولا وارد آب شور شده و از بين برود كه اين امر خودپالايي تالاب بين‌المللي انزلي است. از سوي ديگر بررسي‌هاي كارشناسي نشان مي‌دهد احداث ميانگذر انزلي علاوه بر اثرات آلودگي صوتي و هوا، خود پالايي تالاب را نيز از بين برده و موجب خشك شدن بخشهاي وسيعي از اين تالاب مي‌شود.
به گفته كارشناسان، در صورت احداث جاده كنارگذر براساس سناريوي اول بخش وسيعي از كاركردهاي تالاب بين‌المللي انزلي از بين خواهد رفت و احتمال بروز يك فاجعه زيست‌محيطي در اين تالاب وجود دارد.
گزارش سازمان بازرسي كل كشور
به گزارش ايسنا، اين در حاليست كه سازمان بازرسي كل كشور در گزارشي اعلام كرده است: نتايج مطالعات و تحقيقات انجام گرفته در خصوص تالاب انزلي توسط سازمان حفاظت محيط زيست و واحدهاي تابعه، راهكارهاي مناسبي براي طرحهاي توسعه ارائه و روشهاي تعديل اثرات سوء و يا مخرب اين گونه طرحها را مشخص نكرده است و اصولا فاقد راهكارهاي اجرايي مشخص است.
به همين دليل و به عنايت به نبود مطالعات فني و زيست محيطي جامع در خصوص تالاب انزلي و همچنين اشكالات و ايردات وارده نمي‌توان با اطمينان كامل هيچ يك از گزينه هاي موجود اعم از پيشنهادي وزارت راه و سازمان حفاظت محيط زيست را تاييد كرد.
در بخش ديگري از گزارش سازمان بازرسي كل كشور تاكيد شده است: ادامه وضعيت فعلي تالاب انزلي با توجه به ورود سالانه حدود 30 ميليون مترمكعب فاضلاب شهري، 15 هزار تن انواع كودهاي شيميايي ، 400 ليتر سموم كشاورزي، فاضلاب 50 كارخانه، ورود گونه غير بومي مهاجم به نام آزولا كه به شدت حيات تالاب و به خصوص ماهيان آن را به مخاطره انداخته است، آلودگي صوتي و نفتي ناشي از تردد قايقهاي موتوري هزاران بازديد كننده و رسوب حاصل از فرسايش خاك مناطق بالادست بطوريكه عمق متوسط تالاب از 6 متر به 5/1 طي 40 سال اخير كاهش يافته است، قطعا موجب تخريب و نابودي كامل اين اكوسيستم خواهد شد.
مصوبه سال 82 هيأت دولت نظر سازمان محيط زيست را ارجح تشخيص داده بود
اصرار وزارت راه و ترابري نتيجه‌اي جز توقف و ركود عمليات اجرايي و افزايش بار مالي ندارد
در اين گزارش همچنين آمده است: از سوي ديگر مصوبه سال 82 هيأت دولت، نظر سازمان حفاظت محيط زيست را تاييد و تصويب كرده و در واقع نظر كارشناسي متخصصين كل حفاظت محيط زيست را ارجح تشخيص داده است. همچنين با تاييد و تصويب نظريه سازمان حفاظت محيط زيست در خصوص اجراي پروژه از تالاب صدمات زيست محيطي و ... را به منطقه را تاييد كرده است؛ لذا اصرار وزارت راه و ترابري به عبور كنارگذر تالاب ، نتيجه‌اي جز توقف و ركود عمليات اجرايي و افزايش بار مالي طرح شده ندارد.
بخش ديگري از گزارش سازمان بازرسي:
وزارت راه و ترابري در راستاي مصوبه هيأت وزيران سريعا بايد نسبت به تغيير مسير اقدام كند
طرح جامعي هرچه سريعتر در خصوص شرح وظايف و ساختار «شوراي حفاظت و صيانت از تالاب انزلي» تهيه شود
تعلل هر دو دستگاه در زمينه مصوبه ارزيابي زيست‌محيطي كنارگذر انزلي مشهود است
به گزارش ايسنا، سازمان بازرسي كل كشور در بخش ديگري از گزارش خود تاكيد كرده است: وزارت راه و ترابري در راستاي مصوبه هيات وزيران سريعا بايد نسبت به تغيير مسير اقدام كند، چرا كه طولاني شدن انجام پروژه منجر به افزايش بي‌رويه هزينه‌ها شده و بديهي است با حفظ حريم اعلامي سازمان حفاظت محيط زيست، مسووليت عمليات راهسازي و تهيه نقشه اجرايي و رعايت موازين فني و استاندارد راهسازي در گزينه پيشنهادي محيط زيست در خارج از مرز تالاب، به عهده وزارت راه و ترابري است.
در اين گزارش با تاكيد بر اين كه رييس سازمان حفاظت محيط زيست بايد ترتيبي اتخاذ كند تا طرح جامعي در خصوص شرح وظايف و ساختار «شوراي حفاظت و صيانت از تالاب انزلي» در اسرع وقت تهيه و جهت بررسي و تصويب به مراجع ذيصلاح قانوني ارائه شود، آمده است: با عنايت به مصوبه شماره 196 شورايعالي حفاظت محيط زيست در راستاي ارزيابي زيست محيطي طرحهاي راه آهن و راه‌هاي كشور تعلل هر دو دستگاه در اين زمينه مشهود است، لذا ضرورت دارد سريعا و بدون فوت وقت، الگوي ذيربط پروژه‌ها و طرحهاي مذكور تهيه و ابلاغ شود.
سازمان بازرسي كل كشور در پايان گزارش خود خاطرنشان كرده است: با توجه به اهميت تالاب بين المللي انزلي و انتظار جهانيان در حفظ و نگهداري از آن تشكيل شوراي حفاظت و صيانت از تالاب انزلي با حضور دستگاه‌ها و ارگانهاي ذيربط مانند استانداري، اداره كل حفاظت محيط زيست، سازمان جهاد كشاورزي، سازمان آب منطقه‌اي، سازمان مديريت و برنامه ريزي استان گيلان و همچنين تشكلهاي مردمي و دانشگاه‌ها امري ضروري است.
به گزارش ايسنا، اختلاف در زمينه احداث مسير 16 كيلومتري كنارگذر انزلي كه طرح اوليه آن بدون نظر سازمان حفاظت محيط زيست و انجام مطالعات EIA (ارزيابي اثرات زيست محيطي) ريخته شد و از سال 79 همچنان ادامه دارد، تنها بر روي 3 كيلومتر از اين مسير يعني كيلومتر 800+7 تا 11 است، به شكلي كه وزارت راه معتقد است بايد اين كنارگذر از داخل تالاب عبور كند، ولي سازمان محيط زيست مي‌گويد كه عبور اين جاده از داخل تالاب علاوه بر نابودي حدود سيصد هكتار از تالاب بين‌المللي انزلي و وارد آمدن خسارتي معادل 470 ميليون ريال، موجب دو بخش شدن تالاب، مسدود شدن تعدادي از دهانه‌هاي روگا آب‌ها، ايجاد آلودگي صوتي و هوا و از بين رفتن خودپالايي تالاب شده و يك فاجعه زيست‌محيطي در آن رقم زده خواهد شد.
در اين بين سازمان حفاظت محيط زيست براي حل مشكل، مسيري را كه از حاشيه تالاب عبور مي‌كند پيشنهاد كرد كه علي‌رغم مكاتبات مختلف و مصوبه سال 82 هيأت دولت و رأي اخير هيات پيگيري‌هاي رياست جمهوري بر احداث كنارگذر انزلي در مسير مورد نظر سازمان حفاظت محيط، مسؤولان زير بار نرفتند و موضوع را مجددا به كميسيون زيربنايي دولت بردند.
اين در حاليست كه بر اساس نامه وزير راه و ترابري كه به معاون امور دولت نوشته است، هرچند ادعا شده كه مسير وزارت راه 500 متر كوتاهتر از پيشنهاد سازمان حفاظت محيط زيست است؛ اما مسؤولان محيط زيست اين امر را قبول نداشته و اعلام كردند كه بر اساس اندازه‌گيري‌هاي انجام شده طول هر دو مسير تقريبا برابر است.
در اين بين تعدادي از كارشناسان مطرح محيط زيست و منابع طبيعي كشور در نامه‌هاي جداگانه با احداث مسير كنارگذر انزلي بر اساس پيشنهاد وزارت راه مخالفت كردند.
مسؤولان پروژه بدون موافقت و علي‌رغم ممانعت سازمان حفاظت محيط زيست از خردادماه سال جاري، اقدام به احداث سه كيلومتر مورد اختلاف كردند؛ به شكلي كه بيش از يك و نيم كيلومتر از اين مسير با خاكريزي در داخل تالاب اجرا شده و اجراي پروژه همچنان به شكل پراكنده ادامه دارد.
هرچند مسؤولان سازمان حفاظت محيط زيست با تمام توان جلوي احداث مابقي مسير را گرفته‌اند؛ اما مشاهدات انجام شده حاكيست احداث همين ميزان از مسير موجب نابودي 300 هكتار از بخشهاي شمالي تالاب بين‌المللي انزلي شده است؛ به شكلي كه در اين اراضي هم اكنون شاهد رشد كلوني متراكم مريم آبي هستيم.
به گفته كارشناسان، رشد مريم آبي كه گياهي بن در آب است نشان از كاهش شديد عمق آب و پيش رفتن اكوسيستم منطقه به سمت خشك شدن است.
گفتني است تالاب بين المللي انزلي به مساحت 15 هزار هكتار در سال 1354 به عنوان يكي از تالاب‌هاي بين‌المللي كنوانسيون رامسر پذيرفته شد. منطقه حفاظت شده سياه كشيم، پناهگاه حيات وحش سلكه و منطقه شكار ممنوع سرخانگل بخشهايي از تالاب بين المللي انزلي است.
اين تالاب اخيرا در فهرست تالاب‌هاي با تغييرات شديد اكولوژيك در ليست قرمز كنوانسيون رامسر ثبت شده است.
تاكنون در تالاب انزلي 78 پرنده شناسايي شده كه 33 گونه آبزي و مهاجر و 45 گونه آن كنارآبزي بوده و در بيشه‌زارهاي پيراموني زيست مي‌كنند از سوي ديگر مهمترين ماهيان تالاب انزلي سيم، اردك ماهي، سوف معمولي، كپور، اسبله، شاه‌كولي و ماهي سفيد است؛ همچنين در بيشه‌زارهاي اطراف اين تالاب نيز پستانداراني مانند گراز، تشي و شغال زيست مي‌كنند.
از سوي ديگر احداث كنارگذر انزلي ، دپوي زباله شهري در حاشيه تالاب، ورود سالانه 500 ميليون تن رسوب از حوزه آبخيز، ورود فاضلاب‌هاي انساني و آلودگي‌هاي صنعتي و ورود بي رويه سموم و كودهاي شيميايي مهمترين فشارهايي است كه هم اكنون به تالاب انزلي وارد مي‌شود.
...خبرگزاری ایسنا...
